کارتریج های طرح (Compatible) که به عنوان کارتریج‌های “با نام تجاری خود” (own brand) هم شناخته می‌شوند، امروزه سهم وسیعی از بازار کارتریج‌های جوهر و تونر در ایران و سرتاسر دنیا را به خود اختصاص داده‌اند.
این کارتریج‌ها با نام برندهایی مثل سامسونگ، اچ پی، برادر و… به فروش می‌رسند، در حالی که به طور مستقیم توسط این کمپانی‌ها ساخته نشده‌اند. البته مهم‌ترین عاملی که باعث می‌شود تا ما به سمت خرید یک کارتریج طرح برویم، قیمت بسیار پایین‌تر آنها نسبت به نسخه‌های اصلی است. اما کیفیت این نوع کارتریج‌ها تا چه اندازه برای ما اهمیت دارد؟ همان طور که می‌دانید، یک کارتریج پر شده یا تقلبی و با کیفیت پایین می‌تواند به پرینتر ما آسیب‌های جدی زده و هزینه‌های ثانویه ایجاد کند. پس برای انتخاب یک کارتریج طرح، اولین قدم اطمینان از کیفیت بالای ساخت آن است. حال ویژگی کارتریج طرح باکیفیت چیست؟
ویژگی کارتریج طرح باکیفیت
از جمله نگرانی‌هایی که درباره کارتریج‌های طرح وجود دارد می‌توان به پایین‌تر بودن کیفیت و ظرفیت چاپ آنها نسبت به کارتریج‌های اصلی، امکان آسیب زدن آنها به پرینتر و امکان از بین رفتن گارانتی دستگاه در صورت استفاده از یک کارتریج طرح اشاره کرد. شرکت‌های سازنده‌ی پرینتر مثل اچ پی و… با فروش پرینترهای خود سود اولیه‌ای را از مشتریان کسب می‌کنند، اما سود پایدار آنها از خدمات پس از فروش مثل فروش کارتریج‌ها حاصل می‌شود. پس بسیار طبیعی است که آن ها نسبت به خرید کارتریج های طرح به مشتریان هشدار داده و آن ها را دلسرد کنند. اما آیا این دلیل می‌شود تا تمامی کارتریج‌های طرح بی کیفیت بوده و باعث خرابی پرینتر ما شوند؟ قطعا نه!
در سال ۲۰۰۴ پژوهشی در زمینه‌ی مقایسه‌ی عملکرد کارتریج های اصل با کارتریج‌های طرح درجه یک برای پرینتر جوهری Xerox Phaser 8200 توسط محققان صورت گرفت. طبق این تحقیقات، محققان تفاوت چشمگیری در کیفیت پرینت‌های دو کارتریج پیدا نکردند.
در واقع این نگرانی‌های موجود بیشتر به دلیل ناآگاهی افراد، حتی فروشندگان مختلف از ماهیت کارتریج‌های طرح است. اگر در گوگل عبارت “کارتریج طرح” را جستجو کنید، با مجموعه‌ای از مقالات مواجه می‌شوید که خرید کارتریج‌های طرح را به شما توصیه نمی‌کنند، که این امر فقط ناشی از ناآگاهی نویسندگان این مقالات از ماهیت کارتریج های طرح است. ابتدا بهتر است تا با انواع کارتریج‌ها آشنا شویم:
کارتریج های اصل (Genuine یا OEM): این کارتریج‌ها توسط برندهای اصلی تولید می‌شوند (مثل کارتریج‌های اصل کانن).
کارتریج های پرشده (Refilled): وقتی یک کارتریج اصلی تمام می‌شود، آن را تمیز کرده و دوباره پر می‌کنند. استفاده از این کارتریج‌ها توصیه نمی‌شود.
کارتریج های بازسازی شده (Remanufactured): وقتی یک کارتریج اصلی تمام شد، آن را تمیز کرده، قطعات مصرفی آن را تعویض کرده و دوباره پر می‌کنند. این نوع عملیات بیشتر بر روی کارتریج‌های تونر صورت می‌پذیرد. کیفیت این کارتریج‌ها بیشتر از کارتریج‌های پر شده است، اما باز هم کیفیت یک کارتریج اصل را نخواهند داشت.
کارتریج های طرح (Compatible): این کارتریج‌ها توسط یک شرکت سوم شخص ساخته می‌شوند. اگرچه این شرکت‌های سوم شخص با شرکت‌های اصلی سازنده‌ی پرینتر و کارتریج هیچ ارتباطی ندارند، اما کارتریج‌های طرح به هیچ عنوان از مواد مصرف شده تولید نمی‌شوند.
در واقع این نا آگاهی به دلیل اشتباه گرفتن کارتریج‌های طرح با کارتریج‌های بازسازی شده و پر شده است. درست است، کارتریج های بازسازی شده و پر شده می‌توانند به دستگاه شما آسیب بزنند و کیفیت و ظرفیت چاپ آن ها پایین تر خواهد. اما یک کارتریج طرح درجه یک که از مواد باکیفیت ساخته شده باشد، شما را با هیچ کدام از این مشکلات مواجه نخواهد کرد.
در واقع یک کارتریج طرح باکیفیت و درجه یک می‌تواند کیفیتی مشابه نسخه‌ی اصلی خود ارائه داده و ظرفیت چاپی تا ۹۷ درصد کارتریج اصل داشته باشد، در حالی که قیمت آن در حدود ۲۵ درصد نسخه‌ی اصلی است! بنابراین می‌توان گفت که ارزش خرید یک کارتریج طرح، در صورتی که از کیفیت بالای آن مطمئن باشیم، حتی می‌تواند بسیار بالاتر از ارزش خرید کارتریج‌های اصل باشد. البته این بدین معنا نیست که کارتریج‌های طرح درجه یک بهتر از کارتریج‌های اصل است، بلکه به طور کلی، کارتریج‌های اصل، بالاترین کیفیت و ظرفیت چاپ را به همراه کمترین نرخ خرابی (زیر یک درصد) به شما ارائه می‌دهند. اما با توجه به قیمت، خرید یک کارتریج طرح باکیفیت بالا می‌تواند برای شما به صرفه‌تر باشد. ضمنا جالب است بدانید که کارتریج‌های طرح به صورت قانونی تولید شده و فروخته می‌شوند.
اما ویژگی کارتریج طرح باکیفیت چیست؟ اول از همه ضمانت! به طور منطقی، اگر تولیدکنندگان از کیفیت بالای کارتریج‌های طرح خود مطمئن باشند، آنها را با ضمانت و گارانتی به فروش می‌رسانند. پس ارائه‌ی یک گارانتی معتبر و مطمئن می‌تواند دلیلی بر ضمانت کیفیت کارتریج طرح خریداری شده باشد.
نگرانی دیگری که درباره کارتریج‌های طرح وجود دارد، امکان از بین بردن گارانتی پرینتر شما در صورت استفاده از این کارتریج‌ها است. پس قبل از خرید کارتریج طرح، بهتر است مطمئن شویم که کارتریج خریداری شده ضمانت دستگاه را منقضی نمی کند. البته در کل، بسیار نادر است که یک کارتریج طرح باعث از دست رفتن گارانتی پرینتر شما شود. در واقع امکان اینکه نقص کارتریج طرح شما در درون دستگاه باعث انقضای ضمانت پرینترتان شود بسیار کم است.
کارتریج‌های طرح باکیفیت و درجه یک معمولا توسط افراد ماهر، متخصص و آموزش دیده که دارای ارتباط نزدیک با شرکت‌های تولیدکننده‌ی پرینتر هستند، تولید می‌شوند. مواد مورد استفاده در این کارتریج‌ها (مثل قطعات مصرفی و تونر) درجه یک و با کیفیت هستند. کارتریج‌های طرح درجه یک معمولا تست‌های کنترل کیفیت خاصی را پشت سر می‌گذارند، به طوری که نرخ خرابی آن ها معمولا کمتر از ۵ درصد است. همچنین شما قادر خواهید بود تا یک کارتریج طرح باکیفیت را مجددا ۳ الی ۴ بار شارژ کنید.
چرا کارتریج های اصل بسیار گران‌تر از کارتریج های طرح هستند؟
کارتریج‌های اصلی سود کمپانی تولیدکننده را تامین می‌کنند. در واقع سازندگان نیاز دارند تا پول مصرف شده برای تحقیقات و توسعه‌ی خود را به نحوی تامین کنند و برای این کار، سود دریافتی از محصولات مصرفی یک پرینتر (مثل کارتریج) که مشتری بعدا مجبور به خرید آنها است را افزایش می‌دهند. اما سازندگان کارتریج‌های طرح با چنین هزینه‌های اضافی روبه رو نیستند. آنها فقط از کارتریج‌ها کپی می‌کنند و با توجه به کیفیت محصولات خود، سود مناسب را دریافت می‌کنند.
البته باید مراقب باشید، زیرا کارتریج‌های طرح با کیفیت هم با قیمت‌های بسیار پایین عرضه نمی‌شوند. در واقع باید حواستان باشد که به جای یک کارتریج طرح باکیفیت، یک کارتریج تقلبی بی کیفیت و ارزان قیمت را نخرید! قبل از خرید یک کارتریج طرح برای پرینتر خود، بهتر است تا با مشاوران پرینت فید مشورت کنید.
